Tekst onder de verantwoordelijkheid van de Franstalige redactie

Tabagisme is een bekende cardiovasculaire risicofactor en is bv. als zodanig opgenomen in de SCORE-tabel voor de berekening van het risico van cardiovasculaire sterfte.

Het is reeds lang bekend en bevestigd dat rookstop één van de mogelijkheden is om het cardiovasculaire risico te verminderen (1,2). Veel interventies om rookstop te vergemakkelijken kwamen al ter sprake in Minerva. Eén van de problemen bij rookstop is de gewichtstoename die varieert van gemiddeld 3 tot 6 kg binnen de 6 maanden na de rookstop en blijft aanhouden in de tijd (3). Kan deze gewichtstoename, vooral bij patiënten met diabetes, de cardiovasculaire winst door te stoppen met roken afzwakken? Deze vraag is nog niet onderzocht in specifieke studies.

Clair et al. volgden 3 251 deelnemers op van de Framingham Heart Study (V.S.) die bij aanvang geen cardiovasculaire pathologie hadden (4). Bij deze cohort analyseerden ze de incidentie van cardiovasculaire gebeurtenissen (coronair hartlijden, cerebrovasculaire gebeurtenissen, perifeer arterieel lijden en congestief hartfalen) over een periode van 6 jaar en in functie van een al dan niet gewichtstoename tijdens de eerste 4 jaar na het stoppen met roken. Tijdens de opvolging van deze cohort daalde de prevalentie van roken van 31% tot 13%.

Recente stoppers (≤4 jaar) nemen significant meer toe in gewicht dan rokers die langer dan 4 jaar gestopt zijn: zonder diabetes neemt het gewicht toe met 2,7 kg (IQR van -0.5 tot 6,4) en met diabetes 3,6 kg (IQR van -1,4 tot 8,2); bij rokers die al langer dan 4 jaar gestopt zijn nemen de diabetici 0,9 kg toe in gewicht (IQR van -1,4 tot 3,2) en de niet-diabetici 0,0 kg (IQR van -3,2 tot 3,2). Deze resultaten bevestigen dat de gewichtstoename groter is in de eerste jaren na het stoppen met roken.

De onderstaande tabel geeft de incidentie weer van cardiovasculaire gebeurtenissen bij rokers en ex-rokers zonder diabetes, met HR (95% BI) versus rokers en gecorrigeerd voor cardiovasculaire risicofactoren.

Bij correctie voor gewichtsverandering (=toename) veranderen de resultaten niet significant ten opzichte van alleen correctie voor cardiovasculaire risicofactoren.

Het aantal diabetici in deze cohort is veel minder talrijk. In de 4 subgroepen ligt de incidentie van cardiovasculaire gebeurtenissen hoger, maar er zijn geen significante verschillen, zelfs niet tussen niet-rokers en rokers (te ruime betrouwbaarheidsintervallen, tekort aan power).

Besluit

Dit observationeel onderzoek in de V.S. toont aan dat gewichtstoename na het stoppen met roken de cardiovasculaire winst door rookstop niet significant afzwakt. Voor diabetici kunnen we geen besluiten formuleren omwille van een tekort aan power in deze studie.

Referenties

1. Hermanson B, Omenn GS, Kronmal RA, Gersh BJ. Beneficial six-year outcome of smoking cessation in older men and women with coronary artery disease. N Engl J Med 1988;319:1365-9.
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Smoking-attributable mortality, years of potential lifelost, and productivity losses - United States 2000-2004. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2008;57:1226-8.
3. Filozof C, Fernández Pinilla MC, Fernández-Cruz A. Smoking cessation and weight gain. Obes Rev 2004;5:95-103.
4. Clair C, Rigotti NA, Porneala B, et al. Association of smoking cessation and weight change with cardiovascular disease among adults with and without diabetes. JAMA 2013;309:1014-21.