In 2013 publiceerde Minerva een online bespreking van een dubbelblind gerandomiseerde placebogecontroleerde studie (n=2 061) die aantoonde dat de inname van 1 gram amoxicilline driemaal per dag gedurende 7 dagen bij gezonde 60-plussers met een ongecompliceerde lage luchtweginfectie (niet pneumonie), de duur en de ernst van de symptomen niet gunstig beïnvloedt (1,2).

In 2014 verscheen een secundaire analyse waarbij de auteurs onderzochten of de resultaten ook opgaan voor bepaalde subgroepen waarvoor momenteel, in het geval van een lage luchtweginfectie, antibiotica worden aanbevolen (3). Uit deze subgroepanalyse blijkt dat voor rokers (n=487), patiënten met groene fluimen (n=346), met koorts bij aanmelding (n=608), met een longziekte in de voorgeschiedenis en/of andere significante co-morbiditeit (n=440), met een ziekteduur >7 dagen (n=715), met abnormale longgeluiden (niet suggestief voor pneumonie) (n=692) de duur van ernstigere symptomen (=gescoord als matig slecht of slechter) niet significant verschillend was tussen de antibiotica- en de placebogroep. De onderzoekers vonden alleen een significante reductie in ernst van symptomen met amoxicilline versus placebo tussen dag 2 en dag 4 in de subgroep van patiënten met co-morbiditeit (p=0,001).

Omdat het hier gaat om een post-hoc analyse moeten we er op wijzen dat het niet zeker is of er voor elke subgroep voldoende power was om een effect van het gebruik van antibiotica versus placebo aan te tonen. Deze studie ondersteunt wel de resultaten van een eerdere observationele studie bij 3 402 patiënten met hoest en lage luchtweginfectie waarbij men geen vroegtijdig herstel of voordeel vaststelde bij patiënten met gekleurd sputum of rokers die antibiotica kregen (4,5).

Besluit

Momenteel bestaat er geen bewijs dat bepaalde risicogroepen klinisch gebaat zijn met amoxicilline voor de behandeling van een ongecompliceerde lage luchtweginfectie. Een eventuele winst zal zeker beperkt zijn en wordt teniet gedaan door een verhoogde kans op ongewenste effecten en de ontwikkeling van resistentie. De aanbeveling van de Belgische antibioticagids die geen antibiotica adviseert voor ongecompliceerde lage luchtweginfecties (niet pneumonie) blijft dus gelden (6).

Referenties

1. Adriaenssens N. Geen nut van amoxicilline voor ongecompliceerde lage luchtweginfecties bij gezonde 60-plussers. Minerva online 28/06/2013.
2. Little P, Stuart B, Moore M, et al; GRACE consortium. Amoxicillin for acute lower-respiratory-tract infection in primary care when pneumonia is not suspected: a 12-country, randomised, placebo-controlled trial. Lancet Infect Dis 2013;13:123-9.
3. Moore M, Stuart B, Coenen S, et al; GRACE consortium.Amoxicillin for acute lower respiratory tract infection in primary care: subgroup analysis of potential high-risk groups. Br J Gen Pract 2014;64:e75-80.
4. Butler CC, Kelly MJ, Hood K, et al. Antibiotic prescribing for discoloured sputum in acute cough/lower respiratory tract infection. Eur Respir J 2011;38:119–25.
5. Stanton N, Hood K, Kelly MJ, et al. Are smokers with acute cough in primary care prescribed antibiotics more often, and to what benefit? An observational study in 13 European countries. Eur Respir J 2010;35:761-7.
6. BAPCOC. Belgische gids voor anti-infectieuze behandeling in de ambulante praktijk. Editie 2012.