Minerva Kort biedt u korte commentaren op publicaties die door de redactie van Minerva zijn geselecteerd. Interessante en voor huisartsen relevante studies die niet direct in een ruimer kader kunnen of moeten worden besproken, krijgen een plaats in deze rubriek. Iedere selectie wordt kort samengevat en van enkele regels commentaar voorzien door een referent. De redactie van Minerva wenst u veel leesgenot.

Samenvatting

In dit gerandomiseerde, dubbelblinde placebogecontroleerde onderzoek werd een antwoord gezocht op de vraag of toediening van Lactobacillus GG de incidentie van diarree tijdens een tiendaagse orale antibioticumkuur vermindert. Lactobacillus GG is een probioticum dat in België niet commercieel verkrijgbaar is. De onderzoekspopulatie bestond uit 202 kinderen met een leeftijd tussen zes maanden en tien jaar aan wie een oraal antibioticum werd voorgeschreven. De kinderen werden gerekruteerd in een private eerstelijnskinderartsenpraktijk in de Verenigde Staten, waar zij consulteren met otitis media, faryngitis, bronchitis, sinusitis of een huidinfectie. De twee onderzoeksgroepen zijn vergelijkbaar wat betreft de leeftijd en het geslacht van de kinderen, de aard van de infecties en de aard van de gebruikte antibiotica. Gedurende de antibioticumbehandeling werden de verzorgers van de kinderen om de drie dagen telefonisch gecontacteerd en werden stoelgangfrequentie en -consistentie van het kind bevraagd. De consistentie werd met behulp van een achtpuntenschaal van waterig tot droog-hard beschreven. Door non-compliance met de antibioticumbehandeling vielen 14 kinderen uit, zodat 188 kinderen het studieprotocol voltooiden. ‘Diarree’ wordt gedefinieerd als twee of meer waterige tot slappe stoelgangen per dag gedurende minstens twee dagen in de studieperiode. Op deze manier gedefinieerd, kregen 25/95 kinderen in de placebogroep versus 7/93 kinderen in de Lactobacillus GG-groep diarree. Op het einde van de tiendaagse antibioticumkuur was de stoelgangfrequentie lager en de stoelgangconsistentie droger in de groep die Lactobacillus GG kreeg.

Bespreking

Er bestaat momenteel een toenemende belangstelling voor het medische gebruik van pro-en prebiotica. Onder probiotica verstaat men levende micro-organismen waaraan een gunstige invloed op de gezondheid wordt toegeschreven. Prebiotica zijn stoffen in de voeding, zoals sommige oligosacchariden, die de ontwikkeling van een gunstige darmflora bevorderen. Effecten die met één probioticum worden beschreven, mogen niet worden gegeneraliseerd naar andere probiotica, ook niet binnen één genus.

Eén van de bijwerkingen van een antibioticumbehandeling is het verstoren van de intestinale flora. Van probiotica wordt verwacht dat zij dit verstorende effect tegengaan. In de studie van VANDERHOOF et al. worden antibiotica voornamelijk aan kinderen met een bovenste luchtweginfectie voorgeschreven. Vraag is of hier wel antibiotica geïndiceerd zijn en of het wel nodig is het risico op verstoring van de darmflora te lopen. Hun studie toont dat diarree, gedefinieerd als minstens twee slappe stoelgangen per dag, minder vaak voorkwam in de behandelde groep. Ernstige diarree werd niet gezien. Er moeten zes kinderen met Lactobacillus GG worden behandeld om bij één kind zeer milde diarree te vermijden. Hoewel dit een duidelijk effect is, kan het bezwaarlijk klinisch relevant worden genoemd. Men kan zich bovendien afvragen of de arbitraire definitie van diarree als minstens twee slappe stoelgangen per dag gedurende twee dagen, niet werd gekozen in functie van het bekomen van een significant verschil tussen de behandelde en de placebogroep.

Besluit

Aangezien Lactobacillus GG in België niet commercieel verkrijgbaar is en zijn effecten niet mogen worden gegeneraliseerd naar Lactobacillus acidophilus (Lacteol®), zijn de resultaten van deze studie op dit moment voor de Belgische arts weinig relevant.

Belangenvermenging/financiering

Deze studie werd gefinancierd door CAG-Nutrition, een afdeling van de firma ConAgra, waaraan de eerste auteur als consulent verbonden is.