In deze case-control studie tonen DE ABAJO et al. een verband aan tussen het gebruik van serotonine reuptake inhibitoren (SSRI’s) en een verhoogd risico op bloeding van de bovenste gastro-intestinale tractus. Zij onderzochten 1.651 incidente gevallen van bloedingen en 248 gevallen van geperforeerd ulcus en vergeleken deze met 10.000 gematchte controlepatiënten. De gegevens werden verzameld uit de geautomatiseerde "UK general practice research database". Zij vonden bij huidige gebruikers van SSRI’s een odds ratio van 3,0 (95% BI 2,1-4,4) voor het optreden van bloedingen ten opzichte van niet-SSRI-gebruikers. Het absolute risico wordt geschat op één geval per 8.000 voorschriften, wat ongeveer overeenkomt met het risico op gastro-intestinale bloeding bij gebruik van een lage dosis ibuprofen. Dit verhoogd risico blijkt onafhankelijk te zijn van duur en dosis van gebruik, en onafhankelijk van leeftijd en geslacht van de gebruiker. Er wordt in deze studie geen verband aangetoond tussen SSRI-gebruik en risico op ulcusperforatie. De auteurs tonen tevens een sterk verhoogd risico aan op gastro-intestinale bloeding bij het gelijktijdig gebruik van NSAID’s en SSRI’s (odds ratio 15,6 met 95% BI 6,6-36,6). Een medicamenteuze interactie tussen beide medicatiegroepen wordt vermoed. Het belang van deze studie bestaat erin dat voor de eerste keer het in case reports vermoede samengaan van SSRI’s en een verhoogd risico op bloeding nu ook epidemiologisch wordt bevestigd. De belangrijke rol van serotonine in de fysiologie van de hemostase bij vasculaire beschadiging kan hiervoor een mogelijke verklaring zijn. Het schijnbaar aangetoonde medicamenteuze "klasse"-effect waarbij de groep van SSRI’s verantwoordelijk zou zijn voor een verhoogd bloedingscrisico, kan echter niet verhelen dat in deze groep verschillende stoffen anders scoren. Vooral trazodon schijnt het bloedingsrisico sterk te verhogen. Bovendien houdt deze studie, mede door haar opzet, mogelijk onvoldoende rekening met "confounders", zoals het niet gemeten gebruik van laaggedoseerd aspirine (zonder voorschrift). Op basis van al deze gegevens is weliswaar een grotere voorzichtigheid geboden in het gelijktijdig voorschrijven van NSAID’s en SSRI’s, waarbij voornamelijk bij patiënten met risicofactoren voor hoge gastro-intestinale bloeding het best geopteerd wordt voor een NSAID met laag GI-risicoprofiel, zoals ibuprofen.

T. Declercq

• LI WAN PO A. Antidepressants and upper gastrointestinal bleeding. BMJ 1999;319:1081-2.