Het vervolg op..

Recent publiceerden we in Minerva de bespreking (1) van een onderzoek dat een RCT en een voorkeurstudie combineert (2). De auteurs vergeleken het nut van een lokaal NSAID met een oraal NSAID op kniepijn bij 50-plussers. Deze studie met tal van methodologische tekortkomingen toonde geen verschil aan in effectiviteit tussen beide behandelingen. Hetzelfde team van auteurs voerde in het kader van dit onderzoek ook een kwalitatieve studie uit. In deze studie onderzochten ze welke factoren de keuze van patiënten voor een topische of een orale behandeling beïnvloeden (3). Patiënten laten zich in hun keuze leiden door hun perceptie over potentiële ongewenste effecten (met de overtuiging dat met een lokale behandeling geen andere ongewenste effecten dan lokale te verwachten zijn), de comorbiditeit (met mogelijke angst voor interacties tussen verschillende geneesmiddelen), de duur van de pijn (met keuze voor een orale behandeling indien de pijn constant is en een lokale behandeling indien ze tijdelijk is), de ernst van de pijn (lokale behandeling bij lichte pijn, orale behandeling bij matige tot ernstige pijn), pijn op één of meerdere plaatsen (in dit geval wordt het effect van een orale behandeling beschouwd als ‘algemeen’), de verkregen (uit gelijk welke bron) informatie, de praktische aspecten voor inname of aanbrengen. De auteurs stellen ook vast dat zelfs in het geval van beperkte effectiviteit, de patiënt de ongewenste effecten tolereert, behalve wanneer ze blijvend en niet behandelbaar zijn. Ze merken tevens op dat sommige patiënten ongewenste effecten relativeren en toewijzen aan de leeftijd, terwijl deze symptomen wel degelijk wijzen op een intolerantie voor het NSAID. Daarbij verwittigen ze niet noodzakelijk hun behandelende arts of aanvaarden ze een ander medicament om het ongewenste effect te bestrijden, dit alles in de veronderstelling dat het NSAID hen ten goede komt.

Het in rekening brengen van overtuigingen, bezorgdheden en verwachtingen van patiënten over hun behandeling is essentieel bij de beslissing om een behandeling al dan niet te starten. Denken we hierbij aan de perceptie van de patiënt over de effectiviteit van deze behandeling. De tolerantie van patiënten en/of hun aanvaarding/banalisering van ongewenste effecten bij een behandeling die zij als voordelig aanzien, moet ons ertoe aanzetten om ongewenste effecten nauwgezetter te bewaken.

Referenties

1. Chevalier P. Lokaal of oraal ibuprofen voor pijnlijke knieartrose? Minerva 2008;7(4):62-3.
2. Underwood M, Ashby D, Cross P, et al; TOIB study team. Advice to use topical or oral ibuprofen for chronic knee pain in older people : randomised controlled trial and patient preference study. BMJ 2008;336:138-42.
3. Carnes D, Anwer Y, Underwood M, et al; TOIB study team. Influences on older people's decision making regarding choice of topical or oral NSAIDs for knee pain: qualitative study. BMJ 2008;336:142-5.