Een stepped-wedge cluster-gerandomiseerde gecontroleerde trial (RCT) is een onderzoeksopzet waarbij een interventie in alle deelnemende clusters (zoals ziekenhuizen of huisartspraktijken) om de beurt wordt geïmplementeerd in een gefaseerde, vooraf vastgelegde en gerandomiseerde volgorde. Elke cluster dient als zijn eigen controle, aangezien de periode vóór de implementatie van de interventie als controle wordt beschouwd. Deze opzet wordt vaak gebruikt voor implementatiestudies en wanneer een klassieke parallelle clusterrandomisatie niet haalbaar of wenselijk is, bijvoorbeeld om ethische redenen (alle deelnemers krijgen uiteindelijk de interventie) of om praktische redenen (minder werkbelasting door gefaseerde implementatie). Meer informatie hierover kan je vinden in ons methodologisch artikel: https://minerva-ebp.be/nl/article/1439

Deze correct uitgevoerde clustergerandomiseerde gecontroleerde studie met stepped-wedge protocol toont aan dat een persoonsgerichte kinesitherapeutische interventie in vergelijking met reguliere kinesitherapie een statistisch significant effect heeft op de fysieke activiteit, de mobiliteit, de mate van kwetsbaarheid en de levenskwaliteit van thuiswonende kwetsbare oudere personen. De pragmatische opzet zorgt ervoor dat de resultaten goed aansluiten bij de klinische praktijk. De exacte klachten van patiënten in deze studie zijn echter niet duidelijk, waardoor het onduidelijk is voor welke subgroepen deze behandeling meer of minder nuttig kan zijn. De hoge uitval in de interventiegroep maakt het resultaat ook minder robuust.

Deze methodologisch correct uitgevoerde stepped wedge clustergerandomiseerde RCT in eerstelijnspraktijken, toont aan dat een interventie gericht op screening en zorg bij suïcidaliteit en middelenmisbruik goed geïmplementeerd kon worden en bovendien leidde tot een daling in suïcidaal gedrag. De interventie zelf was echter niet specifiek gericht op preventie van suïcide en omdat men screende met gestandaardiseerde vragenlijsten zijn mogelijk niet alle personen met suïcidale ideatie geïdentificeerd en geholpen.