Tijdschrift voor Evidence-Based Medicine
Kernboodschappen: Aanpak van patiënten met de ziekte van Alzheimer
Minerva 2002 Volume 1 Nummer 8 Pagina 14 - 14
Zorgberoepen
1. De huidige beschikbare medicatie voor dementerende patiënten en Alzheimerpatiënten heeft een beperkte klinische relevantie. De medicatie kan de ziekte niet genezen maar enkel de evolutie bij sommige patiënten licht afremmen. Een duidelijk effect op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven is niet aangetoond. Er is enkel een minder snelle achteruitgang van de cognitieve functies: 1 à 2 punten op de MMSE-schaal (totaal 30 punten) in vergelijking met een daling van 4 à 5 punten per jaar met placebo. Patiënten hebben zelf geen besef van verbetering. Studies op lange termijn en kosten-batenanalyses ontbreken. Daarbij komt dat slechts een minderheid van de patiënten een verbetering zal vertonen en dat ongewenste bijwerkingen voorkomen bij 30% van de patiënten: na twee jaar is er reeds 90% uitval door gebrek aan effect of door ongewenste bijwerkingen. Het voorkomen van vervroegde plaatsing in een instelling is niet onderbouwd, onder meer omdat een opname niet alleen afhankelijk is van de ernst van de dementie, maar vooral van de aanwezigheid en belastbaarheid van een partner, een sociaal netwerk en de realisatie van de thuiszorg.
2. De huidige medicatie voor dementie biedt geen uitzicht op kostenbesparing op de tweede lijn. Integendeel, naast de hoge kosten voor de medicatie zelf zijn er ook de hoge intramurale kosten (multidisciplinair team voor diagnose en evaluatie).De behoefte aan plaatsing zal nauwelijks veranderen.
3. De huisarts heeft een heel belangrijke taak in de (case-)detectie en diagnosestelling van dementie.Voor verdere oppuntstelling zal de huisarts doorverwijzen naar een multidisciplinair team, waarin hij/ zij een belangrijke rol dient te krijgen.
4. De indicatie en de keuze van de medicatie zullen worden bepaald door het multidisciplinair team.Momenteel is tacrine niet meer verantwoord wegens levertoxiciteit. De andere cholinesterase-inhibitoren komen in aanmerking. Bij gebrek aan vergelijkende studies is een keuze op basis van effectiviteit en nevenwerkingen hier moeilijk.De effectiviteit van alle andere medicatie is nog onvoldoende onderbouwd. Enkel patiënten met een lichte tot matige dementie komen in aanmerking voor dergelijke medicatie.
5. In afwachting van meer onderbouwing van specifieke niet-medicamenteuze therapieën (herinnering, oriëntatie in de werkelijkheid) lijken er toch meer aanwijzingen dat het versterken van de mantelzorg zinvol is.Naast een rol in de coördinatie, is het de taak van de huisarts om de mantelzorgers te informeren en te begeleiden.
6. Indien men reëel iets wil doen voor de verbetering van de cognitieve functies, het stemmingspatroon en het functioneren van alle bejaarden, dan lijkt het zinvol programma’s op te zetten om het overmatig gebruik van psychofarmaca bij bejaarden terug te schroeven. Er is vooral onderzoek verricht naar afbouw van benzodiazepines en neuroleptica. Dit verbetert niet alleen de gezondheidstoestand van bejaarden, maar neemt ook ongewenste bijwerkingen en interacties weg en is kostenbesparend.
Commentaar
Commentaar