Minerva publiceerde reeds een aantal besprekingen over het functionele effect  van behandelingen voor chronische lagerugpijn en van recidieven, rekening houdende met de werkomstandigheden. Een korset dragen zou zinvol kunnen zijn voor gezondheidswerkers met recidiverende lagerugpijn, maar voor meer diverse doelgroepen is het effect nog niet onderzicht (1). Educatieve programma’s hebben geen nut bij chronische lagerugpijn (2). Oefeningen opgestart na de acute fase van lagerugpijn kunnen het aantal personen met een recidief verminderen (bij een opvolging van zes maanden tot vijf jaar naargelang de studies) evenals de beperkingen verbonden aan lage rugpijn (3,4).

Een review van goede methodologische kwaliteit (Cochrane Collaboration) vergelijkt fysieke conditietraining met gewone zorg voor de behandeling van lagerugpijn in het geval van werkonbekwaamheid (5). Conditietraining is niet effectief voor acute lagerugpijn. Voor subacute lagerugpijn is deze training wel effectief indien ook op de werkplek een ergonome interventie gebeurt. Voor chronische lagerugpijn zijn de resultaten tegenstrijdig: op lange termijn (12 tot 36 maanden) leidt conditietraining tot een vermindering van het aantal dagen werkonbekwaamheid, maar dit resultaat is statistisch randsignificant.

De BMJ publiceerde in 2010 een RCT van goede methodologische kwaliteit over het effect van een meer geïntegreerde interventie bij 134 werkonbekwame volwassen mannen en vrouwen tussen 18 en 65 jaar met chronische lagerugpijn (≥ twaalf weken) (6). Patiënten werden gerandomiseerd over een groep met gewone zorg versus een groep met een combinatie van ergonomische aanpassingen op de werkplek (met een leidinggevende) en een gradueel opgebouwd activiteitenprogramma gebaseerd op gedragscognitieve principes. In vergelijking met gewone zorg verminderde de actieve interventie significant de tijd tot het hervatten van het werk (gemiddeld resp. 208 dagen versus 88 dagen; HR 1,9; 95% BI van 1,2 tot 2,8). De functionele status na twaalf maanden was significant beter in de groep met geïntegreerde zorg (p=0,01) bij de patiënten die de interventie gedurende twaalf weken (de maximale interventieperiode) volgden. Tussen beide groepen was er geen significant verschil in verbetering van lagerugpijn.

De resultaten van deze studie leiden ons naar de belangrijke stap tot samenwerking tussen huisarts, arbeidsgeneesheer en kinesitherapeut of ergotherapeut, allen zorgverstrekkers van één en dezelfde patiënt.

Besluit

In vergelijking met gewone zorg kan een interventie waarbij ergonomische aspecten, gradueel opgebouwde activiteiten en cognitieve gedragselementen geïntegreerd worden, zorgen dat patiënten met chronische lagerugpijn sneller terug aan het werk kunnen en na twaalf maanden een betere functionele status hebben. Er is echter geen effect op de pijn.

Referenties

1. Chevalier P. Korset als behandeling van recidiverende lagerugpijn. Minerva 2008;7(7):111.
2. Chevalier P. Individuele educatie voor patiënten met lagerugpijn. Minerva 2008;7(6):86-7.
3. Choi B, Verbeek JH, Wai-San Tam W, Jiang JY. Exercices for prevention of recurrences of low-back pain. Cochrane Database Syst Rev 2010, Issue 1.8
4. Chevalier P. Oefeningen voor de preventie van recidiverende lagerugpijn. Minerva online, mei 2010.
5. Schaafsma F, Schonstein E, Whelan KM, et al. Physical conditioning programs for improving work outcomes in workers with back pain. Cochrane Database Syst Rev 2010, Issue 1.
6. Lambeek LC, van Mechelen W, Knol DL, et al. Randomised controlled trial of integrated care to reduce disability from chronic low back pain in working and private life. BMJ 2010;340:c1035.