Het vervolg op...

Het nut van aspirine voor cardiovasculaire preventie is onderwerp van heel wat publicaties. In 2002 publiceerde de Antithrombotic Trialists’ Collaboration in de BMJ een meta-analyse (287 klinische studies, 135 000 patiënten) over het globale nut van anti-aggregantia (1). In deze meta-analyse, tevens besproken in Minerva (2), besloten de auteurs dat aspirine voordelig is op het vlak van primaire en secundaire preventie van cardiovasculaire accidenten bij patiënten met een hoog ischemisch risico. Twee derde van de studies over perifeer vaatlijden (N=42, n=9 214 patiënten) onderzocht andere anti-aggregantia dan aspirine. Het nut van aspirine als secundaire preventie bij patiënten met perifeer vaatlijden was dus nog niet volledig gekend. In een RCT bij patiënten met type 2-diabetes en asymptomatisch perifeer vaatlijden was er geen winst van aspirine op het vlak van primaire preventie van cardiovasculaire gebeurtenissen en mortaliteit (3,4).

Een nieuwe meta-analyse (2009) evalueerde het effect van aspirine voor alle patiënten met perifeer vaatlijden (5). Deze meta-analyse includeerde 18 RCT’s met 5 269 patiënten. De primaire uitkomstmaat was het optreden van cardiovasculaire gebeurtenissen (niet-fataal myocardinfarct, niet-fataal CVA en cardiovasculaire sterfte). De relatieve risicoreductie van aspirine met of zonder dipyridamol in vergelijking met placebo bedroeg 0,88 (95% BI van 0,76 tot 1,04). Voor de secundaire uitkomstmaten was aspirine (met of zonder dipyridamol) effectief voor de reductie van niet-fataal CVA: RR van 0,66 (95% BI van 0,47 tot 0,94) in vergelijking met controle (meestal placebo), maar was er geen significant effect voor globale of cardiovasculaire mortaliteit of voor majeure bloedingen. De resultaten wijzigden niet wanneer alleen studies met aspirine opgenomen werden.

Besluit

We beschikken niet over harde bewijzen dat aspirine (met of zonder dipyridamol) nuttig is voor cardiovasculaire preventie bij patiënten met perifeer vaatlijden (behalve eventueel op het vlak van CVA).

Referenties

1. Antithrombotic Trialists’ Collaboration. Collaborative meta-analysis of randomised trials of antiplatelet therapy for prevention of death, myocardial infarction, and stroke in high risk patients. BMJ 2002;324:71-85.
2. Boland B. Anti-aggregantia in de preventie van CVA. Minerva 2003;2(6):89-93.
3. Belch J, MacCuish A, Campbell I, et al; Prevention of Progression of Arterial Disease and Diabetes Study Group; Diabetes Registry Group; Royal College of Physicians Edinburgh. The prevention of progression of arterial disease and diabetes (POPADAD) trial: factorial randomised placebo controlled trial of aspirin and antioxidants in patients with diabetes and asymptomatic peripheral arterial disease. BMJ 2008;337:a1840.
4. Chevalier P. Aspirine voor alle patiënten met diabetes? Minerva 2009;8(1):8-9.
5. Berger JS, Krantz MJ, Kittelson JM, Hiatt WR. Aspirin for the prevention of cardiovascular events in patients with peripheral artery disease: a meta-analysis of randomized trials. JAMA 2009;301:1909-19.