Het vervolg op...

De doeltreffendheid van statines bij vrouwen met hypercholesterolemie blijft onderwerp van discussie. In een meta-analyse die het effect van alle belangrijke statines evalueerde, bedroeg de RR voor een samengestelde uitkomstmaat van cardiovasculaire aandoeningen bij vrouwen 0,82 (95% BI van 0,76 tot 0,88). De vrouwen in deze meta-analyse waren voornamelijk hoogrisicopatiënten (1). Een tweede analyse van de gegevens over vrouwen geïncludeerd in de LIPID-studie (secundaire preventie bij hoogrisicopatiënten) toonde een significante reductie aan van de cardiovasculaire aandoeningen, maar er was een gebrek aan power (2). De ALLHAT-studiepopulatie bestond voor 50% uit vrouwen met een lichte hypercholesterolemie en hypertensie (3,4). Deze studie kon geen enkele statistisch significante winst aantonen voor het primaire eindpunt. Bij het analyseren van alle statinestudies, moeten we vaststellen dat er nooit een powerberekening is gebeurd om stratificatie per geslacht mogelijk te maken.

Een Japanse studie includeerde 7 939 patiënten waarvan 5 336 vrouwen (5). Het gaat om patiënten met een geïsoleerde hypercholesterolemie. De interventie was ofwel een lage dosis pravastatine (10 of 20 mg) met dieet ofwel alleen dieet. De eerste analyse hield rekening met alle geincludeerde patiënten en toonde een statistisch significant verschil aan voor de primaire uitkomstmaat (eerste optreden van een cardiovasculaire aandoening). Deze analyse beperkt zich tot de vrouwelijke patiënten. Er is een daling van het risico, maar deze daling haalt de drempel van statistische significantie niet. De auteurs kunnen echter hun eigen ogen niet geloven en bevelen zonder enige terughoudendheid dieet + een lage dosis pravastatine aan als cardiovasculaire preventie bij vrouwen met een geïsoleerde verhoging van de cholesterolemie. Dit is al te kort door de bocht.

Of we de gegevens van deze Japanse vrouwen kunnen extrapoleren naar een Europese populatie, blijft ook nog een vraag.

Besluit

Deze studie toont aan dat we weinig harde gegevens hebben over de behandeling met statines bij vrouwen zowel in primaire als in secundaire preventie.

Referenties

1. Baigent C, Keech A, Kearney PM, et al. Cholesterol Treatment Trialists' (CTT) Collaborators. Efficacy and safety of cholesterol-lowering treatment: prospective meta-analysis of data from 90,056 participants in 14 randomised trials of statins. Lancet 2005;36:1267-78.
2. Hague W, Forder P, Simes J, et al; LIPID Investigators. Pravastatin on cardiovascular events and mortality in 1516 women with coronary heart  disease: results from the Long-Term Intervention with Pravastatin in Ischemic Disease (LIPID study). Am Heart J 2003;145:643-51.
3. The ALLHAT officers and co-ordinators for the ALLHAT collaborative research group. Major outcomes in moderately hypercholesterolemic, hypertensive patients randomised to pravastatin vs usual care. The Antihypertensive and Lipid-Lowering treatment to prevent Heart Attack Trial (ALLHAT-LLT). JAMA 2002;288:2988-3007.
4. Lemiengre M. Cholesterolverlagende therapie anno 2004. Minerva 2004;3(3):41-50.
5. Mizuno K, Nakaya N, Ohashi Y, et al; MEGA Study Group. Usefulness of Pravastatin in Primary Prevention of Cardiovascular Events in Women. Analysis of the Management of Elevated cholesterol in the primary Prevention Group of Adult Japanese (MEGA Study). Circulation 2008;117;494-502.