Minerva Kort biedt u korte commentaren op publicaties die door de redactie van Minerva zijn geselecteerd. Interessante en voor huisartsen relevante studies die niet direct in een ruimer kader kunnen of moeten worden besproken, krijgen een plaats in deze rubriek. Iedere selectie wordt kort samengevat en van enkele regels commentaar voorzien door een referent. De redactie van Minerva wenst u veel leesgenot.

Samenvatting

In dit onderzoek wordt nagegaan of systematische opsporing van middenoorontsteking met effusie (seromukeuze otitis of OME) zonodig gevolgd door een plaatsing van trommelvliesbuisjes, nuttig is?

Dit gerandomiseerd onderzoek werd uitgevoerd bij jonge kinderen (negen maanden bij het begin van de studie met twaalf maanden follow-up). Middenoorontsteking met effusie (OME) werd gediagnosticeerd tijdens een systematische opsporing en niet naar aanleiding van een klacht (1.081 gevallen op een populatie van 30.199 kinderen). De kinderen bij wie de NKO-arts een bilaterale OME vond, werden mits toestemming van de ouders willekeurig verdeeld in twee groepen: een interventiegroep met plaatsing van trommelvliesbuisjes (93 kinderen) en een groep die continu zou worden gevolgd (94 kinderen). De resultaten werden geanalyseerd volgens het intention-to-treat principe maar apart gecontroleerd voor mogelijke vertekenende factoren.

In de interventiegroep werd een verbetering van het gehoor vastgesteld, na zes maanden (+10,2 dB tegenover +4,6dB in de observatiegroep), maar minder na twaalf maanden (+13,1 dB tegenover +8,5 dB). In de interventiegroep werd een snellere verbetering van taalbegrip genoteerd, maar niet van taalproductie dat beneden de norm bleef in beide groepen. Er werd geen enkel verschil in levenskwaliteit (vitaliteit, eetlust, communicatie, beweging, sociaal gedrag, angst, agressief gedrag, voedingsproblemen, slaap) vastgesteld tussen de twee groepen. Een snellere genezing van 4,5 OME’s door de interventie kostte € 300,40.

Bespreking

Het nut van screening naar OME en eventuele behandeling met trommelvliesbuisjes werd niet aangetoond in literatuuroverzichten omwille van de zwakke methodologische kwaliteit en tegenstrijdige resultaten van de studies 1. De plaatsing van trommelvliesbuisjes is dus over het algemeen niet vereist 2. De studie van Rovers et al. die methodologisch van goede kwaliteit is, toont evenmin een voordeel van systematische opsporing gecombineerd met eventuele behandeling bij jonge kinderen. Anderzijds moet men vermelden dat in de groep behandeld met trommelvliesbuisjes een significant hoger percentage acute otitis media (OMA) voorkomt met meer medische contacten en meer antibioticakuren. Sommigen bekritiseerden de schaal die in deze studie werd gebruikt om de levenskwaliteit te evalueren 3.Deze schaal is nochtans gevalideerd en volgens de auteurs getoetst op mogelijke vertekende factoren.

De auteurs benadrukken dat hun conclusies niet gelden voor oudere kinderen, noch voor kinderen met klachten.

Besluit

Een systematische opsporing van OME en, in geval van positief resultaat, gevolgd door plaatsing van trommelvliesbuisjes is niet gerechtvaardigd bij kinderen van één tot twee jaar met OME.

Belangenvermenging/financiering

Er wordt geen belangenvermenging vermeld. De studie werd gefinancierd door het Fonds voor Ontwikkelingsgeneeskunde van de Ziekenfondsraad.

1. Daly K, Hunter L, Giebink G. Chronic otitis media with effusion. Pediatrics in Review 1999;20:85-94.
2. Van de Lisdonk E, Van Balen F, Van Weert, et al. NHG-Standaard Otitis Media met Effusie bij kinderen. Huisarts Wet 2000;43:171-7.
3. Aldous M. Commentary on "Ventilation tubes did not improve quality of life in persistent otitis media with effusion". Evidence-Based Medicine 2001;6:121. Comment on: Rovers M, Krabbe PF, Straatman H, et al. Randomised controlled trial of the effect of ventilation tubes (grommets) on quality of life at age 1-2 years. Arch Dis Child 2001;84:45-9.