Tal van Minervaduidingen zijn gewijd aan de aanpak van dementie (1,2). In de bespreking kwamen meermaals het gebruik en de beperkingen van diverse klinische schalen voor screening, diagnose en opvolging van dementie bij ouderen aan bod. Instrumenten die valide zijn voor de uitvoering van RCT’s, zijn daarom niet altijd bruikbaar in de klinische praktijk. De meest haalbare en gekende vragenlijst is de MMSE (3). De belangrijkste beperkingen van een MMSE zijn de tijdsinvestering (10 tot 15 min.) en de invloed van de initiële intelligentie en kennis van de oudere op het resultaat. 

Om al deze redenen werd een nieuw instrument ontwikkeld dat bestaat uit 16 items (Sweet 16) (4). De eerste acht items peilen naar de ruimte/tijd oriëntatie, de drie volgende controleren de onmiddellijke herhaling, twee items meten de aangehouden aandacht en de laatste drie items het kortetermijngeheugen. De test kan in twee minuten uitgevoerd worden.  Er is een hoge correlatie met de MMSE (Spearman r=0,94; p<0.001). Een Sweet 16-score van minder dan veertien correspondeert met een MMSE-score van minder dan 24. Met de IQCODE (Informant Questionnaire on Cognitive Decline in the Elderly) als referentietest bedraagt bij dit afkappunt de sensitiviteit 80% voor de Sweet 16 versus 64% voor de MMSE en de specificiteit 70% voor de Sweet 16 versus 86% voor de MMSE. De Sweet 16 zou minder afhankelijk zijn van het opleidingsniveau. Deze test zou dus de MMSE kunnen vervangen als eerste screeningstest vermits de test beter is in het uitsluiten van dementie (uitsluitende kracht =3,45). De auteurs geven aan dat nieuwe prospectieve studies noodzakelijk zijn om de juiste diagnostische waarde en plaats te bepalen van deze test bij de opsporing, diagnose en opvolging van dementie. Aanvankelijk werd aangegeven dat de Sweet 16-scorelijst vrij toegankelijk zou zijn via het internet, maar om onduidelijke redenen niet aan deze belofte voldaan (5).

Besluit

Deze studie toont aan dat Sweet 16 evenwaardig of zelfs beter is dan de MMSE voor het opsporen van de cognitieve achteruitgang bij ouderen, maar de uitsluitende kracht blijft nog te klein om klinisch een diagnostische meerwaarde te betekenen.

Referenties

1. Michiels B. Medicamenteuze behandeling van dementie. Minerva 2008;7(9):130-1.
2. Michiels B. Cholinesterase-inhibitoren: wetenschappelijke evidentie? Minerva 2006;5(5):82-84.
3. Tombaugh TN, McIntyre NJ. The mini-mental state examination: a comprehensive review. J Am Geriatr Soc 1992;40:922-35.
4. Fong TG, Jones RN, Rudolph JL, et al. Development and validation of a brief cognitive assessment tool: the sweet 16. Arch Intern Med 2011;171:432-7.
5. http://www.hospitalelderlifeprogram.org/private/sweet16-disclaimer.php?pageid=01.09.00