Tekst onder de verantwoordelijkheid van de Nederlandstalige redactie

We bespraken vroeger reeds een studie die aantoonde dat het dagelijks innemen van één tablet met een hoog gedoseerd vitamine B-preparaat versus placebo leidt tot een sterkere daling van GFR en een toename van vasculaire gebeurtenissen bij patiënten met diabetische nefropathie (1,2).

Een recente observationele studie wou de invloed van voeding nagaan op het ontstaan of verergeren van chronisch nierlijden bij patiënten met type 2-diabetes (3). Hiertoe selecteerden de onderzoekers alle patiënten met type 2-diabetes en normo- of microalbuminurie uit de ONTARGET-studie, een gerandomiseerde gecontroleerde studie die het effect van telmisartan en/of ramipril wou nagaan op de preventie van cardiovasculaire gebeurtenissen bij personen met een hoog cardiovasculair risico (4,5). Om het verband tussen voeding en mortaliteit of ontstaan of verergeren van chronisch nierlijden te onderzoeken werden uiteindelijk 6 213 patiënten met type 2-diabetes met een gemiddelde leeftijd van 65 tot 69 jaar, waarvan ongeveer 30% vrouwen, opgevolgd gedurende 5,5 jaar. De kwaliteit van het voedingspatroon werd slechts eenmaal geëvalueerd bij de start van de follow-up en uitgedrukt in een score op de modified Alternate Healthy Eating Index (mAHEI). Hoe hoger de mAHEI, hoe frequenter men gezonde voeding (zoals fruit en groenten) gebruikte; hoe lager de mAHEI, hoe frequenter men ongezonde voeding (zoals gefrituurde voedingsmiddelen) gebruikte. In vergelijking met personen uit de laagste tertiel van de mAHEI hadden personen uit de hoogste tertiel van de mAHEI een lagere kans om te overlijden (OR 0,61; 95% BI van 0.48 tot 0.78) en een lagere incidentie van nieuw ontstaan chronisch nierlijden of een tragere evolutie van gekend chronisch nierlijden (respectievelijk gedefinieerd als nieuw ontstane micro- of macro-albuminurie of GFR-daling met meer dan 5% per jaar) (OR 0,74; 95% BI van 0,64 tot 0,84). De onderzoekers hielden rekening met heel wat confounders zoals leeftijd, duur van type 2-diabetes, aanwezigheid van albuminurie bij de start van de follow-up, gemiddelde bloeddruk, gebruik van ACE-inhibitoren en sartanen. Ze stelden ook vast dat een hogere inname van groenten en fruit en een matig gebruik van alcohol het risico van nieuw chronisch nierlijden of het verergeren van chronisch nierlijden bleek te reduceren. Enigszins verrassend ging een lage inname van proteïnen gepaard met meer voorkomen of verergeren van chronisch nierlijden (OR 1,16; 95% BI van 1,05 tot 1,30). Daarnaast konden de auteurs geen verband aantonen tussen de hoeveelheid zoutinname en het ontstaan of het verergeren van chronisch nierlijden.

De resultaten van deze studie bevestigen deze van de Nurses Health studie (6) die aantoonde dat een gezonder dieet geassocieerd is met een beperktere achteruitgang van de GFR-waarde in vergelijking met een Westers dieet. In deze studie hadden weliswaar slechts 23% personen type 2-diabetes.

Besluit

Deze observationele studie toont aan dat een gezonder dieet met vooral meer fruit, meer groeten en een beperkte alcoholinname de kans op het ontstaan van nieuw chronisch nierlijden of het verergeren van bestaand chronisch nierlijden bij patiënten met type 2-diabetes lijkt te verminderen. Daarnaast was er een verband tussen het meer ontstaan of verergeren van chronisch nierlijden en een te lage inname van proteïnen, maar er was geen verband met de hoeveelheid zoutinname.

Referenties

1. House AA, Eliasziw M, Cattran DC, et al. Effect of B-vitamin therapy on progression of diabetic nephropathy. JAMA 2010;303:1603-9.
2. Hellemans R, Verpooten GA. Effect van een behandeling met vitamine B op de progressie van diabetische nefropathie. Minerva 2011;10(6):71-2.
3. Dunkler D, Dehghan M, Teo KK, et al; ONTARGET Investigators. Diet and kidney disease in high-risk individuals with type 2 diabetes. JAMA Intern Med 2013;173:1682-92.
4. ONTARGET Investigators, Yusuf S, Teo KK, Pogue J, et al. Telmisartan, ramipril, or both in patients at high risk for vascular events. N Engl J Med 2008;358:1547-59.
5. Chevalier P. Sartanen of ACE-inhibitoren voor patiënten met een hoog vasculair risico? Minerva 2008;7(8):116-7.
6. Lin J, Fung TT, Hu FB, Curhan GC. Association of dietary patterns with albuminuria and kidney function decline in older white women: a subgroup analysis from the Nurses’ Health Study. Am J Kidney Dis 2011;57:245-54.