In een duiding van 2001 besloot Minerva dat influenzavaccinatie van gezonde volwassenen (18 tot 65 jaar) nog onvoldoende onderbouwd en niet bewezen kosteneffectief is (1,2). We hebben toen aangeraden om de griepvaccinatiecampagne zoveel mogelijk te focussen op de risicogroepen en op 65-plussers.

Een recente update van een Cochrane review, vooral gebaseerd op gegevens uit RCTs met gezonde volwassenen, geeft aan dat 4% van de niet-gevaccineerden versus 1% van de gevaccineerden griepsymptomen ontwikkelt wanneer er een goede overeenkomst tussen vaccin en circulerend virustype bestaat (3). Dit komt neer op een absolute risicoreductie van 3% (95% BI 2% tot 5%). Wanneer vaccin en circulerend virustype onvoldoende correleren neemt de risicoreductie af tot een niet-significante 1%. Vaccinatie heeft een beperkt effect op verloren werkdagen en geen effect op hospitalisatie en complicaties zoals pneumonie. Evenmin zijn er bewijzen dat transmissie van influenza wordt voorkomen. De Cochrane reviewers geven ook aan dat gesponsorde studies door de industrie meer werden geciteerd, meer in tijdschriften met grotere impact werden gepubliceerd en gunstigere resultaten hadden dan publiek gesponsorde studies.

In België wordt geen systematische vaccinatie van gezonde volwassenen aanbevolen. De Hoge Gezondheidsraad beveelt wel aan om zwangeren (tweede en derde trimester), gezondheidswerkers en personen met een onderliggende chronische aandoening (wel of niet gestabiliseerd) van de longen (inclusief ernstig astma), het hart (uitgezonderd hypertensie), de lever, de nieren, evenals personen met metabole aandoeningen (inclusief diabetes), neuromusculaire aandoeningen of immuniteitsstoornissen (natuurlijk of geïnduceerd) te vaccineren (4). Daarnaast wordt vaccinatie aanbevolen voor iedereen tussen 50 en 65 jaar en voor iedereen die samenwoont met iemand die een hoger risico heeft op complicaties. Uiteraard wordt ook aangeraden om 65-plussers jaarlijks tegen influenza te vaccineren. Tegenover deze aanbevelingen staat het veel striktere advies uit de aanbeveling voor goede medische praktijkvoering (5) waar gesteld wordt dat alleen personen met gekende co-morbiditeit ongeacht de leeftijd in aanmerking komen voor vaccinatie. Pas op de tweede plaats kunnen de gezonde 65-plussers geadviseerd worden zich te laten vaccineren. Hoewel deze aanbeveling uit 2006 een update verdient, is het inderdaad zo dat voor gezonde 50 tot 65 jarigen (6), 65-plussers (7), gezondheidswerkers (8) en zwangeren (9) goede gegevens over het effect van influenzavaccinatie ontbreken. 

Besluit

Deze Cochrane review bevestigt ons vorige besluit dat gezonde volwassenen tot 65 jaar niet systematisch tegen influenza moeten gevaccineerd worden. Er is alleen een beperkt effect op ziektesymptomen en werkverlet wanneer het vaccin overeenkomt met het circulerende virustype (absolute resicoreductie van 3%). Er is geen voordeel aangetoond op het vlak van hospitalisatie, complicaties of transmissie.

Referenties

1. Michiels B. Kosten en baten van influenzavaccinatie bij gezonde werkende volwassenen. Minerva 2001;30(8):380-1.
2. Bridges CB, Thompson WW, Meltzer MI, et al. Effectiveness and cost-benefit of influenza vaccination of healthy working adults. A randomized controlled trial. JAMA 2000;284:1655-63.
3. Jefferson T, Di Pietrantonj C, Rivetti A, et al. Vaccines for preventing influenza in healthy adults. Cochrane Database Syst Rev 2010, Issue 7.
4. Hoge gezondheidsraad. Vaccinatie tegen seizoensgebonden griep. Winterseizoen 2010 – 2011. Publicatie van de Hoge Gezondheidsraad nr. 8682. Brussel, 2010.
5. Govaerts F, Van De Vyver N, Pilaet A. Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering: Preventie van influenza. Huisarts Nu 2006;35:1-18.
6. Newall AT, Kelly H, Harsley S, Scuffham PA. Cost effectiveness of influenza vaccination in older adults: a critical review of economic evaluations for the 50- to 64-year age group. Pharmacoeconomics 2009;27:439-50.
7. Jefferson T, Di Pietrantonj C, Al-Ansary LA, et al. Vaccines for preventing influenza in the elderly. Cochrane Database Syst Rev 2010, Issue 2.
8. Thomas RE, Jefferson T, Lasserson TJ. Influenza vaccination for healthcare workers who work with the elderly. Cochrane Database Syst Rev 2010, Issue 2.
9. Michiels B. Influenzavaccinatie bij zwangere vrouwen. Minerva 2009;8(7):96-7.