Een eerder besproken systematische review (1,2) toonde aan dat bij kinderen jonger dan twaalf jaar neuraminidaseremmers (oseltamivir en zanamivir) een positief effect hebben op de ziekteduur van influenza en op het verminderen van de transmissie van influenza binnen gezinnen, indien snel wordt gestart met de behandeling (<48 uur na het verschijnen van de eerste symptomen). Er kon echter geen uitspraak worden gedaan over het nut van antivirale middelen bij kinderen met co-morbiditeit.

In 2010 publiceerden Heinonen et al. een placebogecontroleerde RCT (3) over het effect van een snelle toediening (<24 uur na het verschijnen van de eerste symptomen) van oseltamivir bij kinderen van 1 tot 3 jaar met influenza. Ze randomiseerden een cohort van 408 kinderen met klinische tekens van griep, maar namen alleen de groep met bewezen influenza (n=98) op in de analyse. Men vond geen statistisch significant verschil in incidentie van acute otitis media (primaire uitkomstmaat) bij toediening van oseltamivir of placebo binnen de 24 uur. In de vooraf gedefinieerde subgroep van kinderen die de studiemedicatie binnen de 12 uur kregen (n=59), was de incidentie van acute otitis media 85% (95% BI 25% tot 97%) lager in de oseltamivir- dan in de placebogroep (36,6% had acute otitis media in de placebogroep). Alle met oseltamivir behandelde kinderen waren gemiddeld 1,4 (95% BI van 4,3 tot 5,7) dagen sneller genezen (95% BI van 4,3 tot 5,7, p=0,009).

Een placebogecontroleerde studie van Whitley et al. uit 2001 (4), tevens geïncludeerd in de systematische review van Shun-Shin et al. (2), toonde een significante daling aan van de incidentie van acute otitis media wanneer men oseltamivir binnen de 24 u startte voor de subgroep van kinderen met bewezen influenza, maar niet voor de volledige cohort (intention to treat analyse). Vermits we tot op heden in de klinische praktijk het klinische vermoeden van influenza niet onmiddellijk kunnen bevestigen, en maar een kleine fractie van de zieke kinderen binnen de 12 of 24 uur kan starten met hun specifieke antivirale behandeling, is de klinische relevantie van deze resultaten beperkt.

Heinonen et al. stelden geen enkele pneumonie vast (3) en geen enkel kind werd gehospitaliseerd. Ook andere ernstige ongewenste effecten kwamen in deze kleine RCT niet voor. Wel moesten significant meer kinderen braken in de oseltamivirgroep. Post-marketing zijn er specifiek bij kinderen echter wel belangrijke psychische neveneffecten vastgesteld zoals verhoogd suïcidaal gedrag, hallucinaties, convulsies, delirium en extrapiramidale verschijnselen (1).

Besluit

Hoewel in deze RCT een gunstig effect is vastgesteld van oseltamivir op de incidentie van acute otitis media bij een kleine subgroep van kinderen (1 tot 3 jaar) met bewezen influenza, waarbij binnen de 12 uur (na de start van de symptomen) met de behandeling werd gestart, blijft het algemeen gebruik van neuraminidaseremmers tegenaangewezen omwille van diagnostische onzekerheid van influenza, potentiële resistentie-ontwikkeling en ernstige neveneffecten.

Referenties

1. Michiels B. Neuraminidaseremmers voor de behandeling en preventie van influenza bij kinderen. Minerva 2010;9(3):26-7.
2. Shun-Shin M, Thompson M, Heneghan C, et al. Neuraminidase inhibitors for treatment and prophylaxis of influenza in children: systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ 2009;339:b3172.
3. Heinonen S, Silvennoinen H, Lehtinen P, et al. Early oseltamivir treatment of influenza in children 1-3 years of age: a randomized controlled trial. Clin Infect Dis 2010;51:887-94.
4. Whitley RJ, Hayden FG, Reisinger KS, et al. Oral oseltamivir treatment of influenza in children. Pediatr Infect Dis J 2001;20:127-33. Erratum in: Pediatr Infect Dis J 2001;20:421.