Tekst onder de verantwoordelijkheid van de Franstalige redactie

De belangrijkste systematische reviews van goede methodologische kwaliteit over het nut van antidepressiva voor de behandeling van depressie zijn besproken in Minerva. Het gaat om 2 reviews van de Cochrane Collaboration gepubliceerd door de auteursgroep van Cipriani et al.

In hun netwerk meta-analyse (2009) vergeleken Cipriani et al. de werkzaamheid van de nieuwe antidepressiva (waaronder duloxetine) voor de behandeling van de eerste 8 weken van een majeure depressie bij volwassenen (1). In de bespreking van deze meta-analyse besloten we dat de selectieve keuze van de auteurs (voor sertraline) gebaseerd was op een nauwkeurige statistische methodologie, maar geen rekening hield met essentiële klinische afwegingen, geen enkele vergelijking met de oudere antidepressiva includeerde en om die redenen geen argumenten aanbracht om de huidige aanbevelingen te wijzigen (2).

In een andere systematische review (2009) besloot dezelfde auteursgroep dat er een gunstige tendens was in het voordeel van sertraline ten opzichte van andere antidepressiva op het vlak van werkzaamheid en aanvaardbaarheid (3). Bij deze review besloot Minerva dat de vastgestelde tendens niet volstaat om de huidige aanbevelingen in vraag te stellen (4).

Ook het grondige literatuuronderzoek van Schueler et al. (2010) over het nut van duloxetine en venlafaxine bij majeure depressie is besproken in Minerva (5,6). Deze studie bevestigde dat duloxetine geen doorslaggevend nut heeft en dat venlafaxine een tweede keuze kan zijn na SSRI’s en TCA’s.

Dezelfde auteursgroep rond Cipriani et al. publiceerde in 2012 een nieuwe systematische review voor de Cochrane Collaboration (7). De review is van goede methodologische kwaliteit en vergeleek de werkzaamheid van duloxetine met andere antidepressiva voor de behandeling van depressie. De auteurs includeerden 16 RCT’s (5 735 deelnemers), waarvan 3 niet-gepubliceerde studies. Geen enkele studie vergeleek duloxetine met een TCA. Op het vlak van werkzaamheid was er geen statistisch significant verschil tussen duloxetine en de antidepressiva waarmee is vergeleken. Duloxetine verschilde wel op het vlak van ongewenste effecten: meer studie-uitval (door gelijk welke oorzaak) in vergelijking met escitalopram en venlafaxine (resp. OR 1,62 met 95% BI van 1,01 tot 2,62 en OR 1,56 met 95% BI van 1,14 tot 2,15). Bij de patiënten die duloxetine namen was er een tendens voor meer ongewenste effecten (OR 1,25; 95% BI van 0,99 tot 1,55) in vergelijking met de patiënten die paroxetine namen.

La Revue Prescire maakte de balans op van 3 jaar duloxetinegebruik en wijst op de ongewenste effecten: dezelfde ongewenste effecten als de SSRI’s, met bovendien een risico van cardiovasculaire ongewenste effecten, hepatitis, Stevens-Johnson syndroom, hyperglykemie bij patiënten met diabetes, hemorragieën en hyponatriëmie (8).

Besluit

Deze meta-analyse van goede methodologische kwaliteit bevestigt dat duloxetine op het vlak van werkzaamheid niet verschilt met de andere antidepressiva (zonder vergelijking met de TCA’s). Het bilan op het vlak van ongewenste effecten is evenwel niet gunstig. Daarom zijn er geen argumenten om duloxetine op te nemen als therapeutische keuze voor de behandeling van depressie.

Referenties

1. Cipriani A, Furukawa T, Salanti G, et al. Comparative efficacy and acceptability of 12 new-generation antidepressants: a multiple-treatments meta-analysis. Lancet 2009;373:746-58.
2. Chevalier P. Nieuwe antidepressiva: een betere keuze? Minerva 2009;8(9):128-9.
3. Cipriani A, La Ferla T, Furukawa TA, et al. Sertraline versus other antidepressive agents for depression. Cochrane Database Syst Rev 2009, Issue 2
4. Chevalier P. Sertraline: betere keuze bij majeure depressie? Minerva 2009;8(9):130-1.
5. Schueler YB, Koesters M, Wieseler B, et al. A systematic review of duloxetine and venlafaxine in major depression, including unpublished data. Acta Psychiatr Scand 2011:123:247-65.
6. Chevalier P. De plaats van duloxetine en venlafaxine bij majeure depressie. Minerva online 28/02/2011.
7. Cipriani A, Koesters M, Furukawa TA, et al. Duloxetine versus other anti-depressive agents for depression. Cochrane Database Syst Rev 2012, Issue 10.
8. Duloxétine : bilan après 3 ans. Revue Prescr 2009;29:22.