Samenvatting

Resultaten

Captopril en atenolol deden de bloeddruk op een even effectieve wijze dalen. In beide groepen moest bij ongeveer 30% van de patiënten een beroep worden gedaan op drie of meer antihypertensiva. Er was in beide groepen evenmin een verschil wat de risicoreductie voor macrovasculaire eindpunten betreft (zie tabel). Na een follow-up van negen jaar was er geen significant verschil wat de verslechtering van de retinopathie of het voorkomen van albuminurie (ž300 mg/l) betreft tussen beide groepen. Hypoglycemie deed zich in beide groepen even frequent voor.

NS: Geen van de gevonden verschillen was statistisch significant.

Tabel: Patiënten met één of meerdere klinische uitkomsten, voorgesteld als absoluut risico en relatief risico (voor captopril ten opzichte van atenolol) van strikte bloeddrukcontrole met captopril of atenolol.

Bespreking

Captopril en atenolol verschilden niet van elkaar in effectiviteit noch in het voorkomen van vasculaire complicaties.

• Microvasculaire complicaties

Momenteel is er een debat aan de gang of bij diabetespatiënten niet beter een ace-inhibitor wordt voorgeschreven, omdat deze geneesmiddelengroep beter zou beschermen tegen nierziekte. Dit komt echter niet tot uiting in deze studie. Uit een subanalyse van de data blijkt tevens dat het niet nodig is een arteriografie van de arteria renalis te laten uitvoeren alvorens een ace-inhibitor voor te schrijven bij hypertensieve diabetespatiënten.

• Macrovasculaire complicaties

In de captopril- en de atenololgroep was er eenzelfde risicoreductie voor de diabetesgebonden doodsoorzaken en voor cva in vergelijking met de minder strikt behandelde groep 1. Er was evenmin een verschil in voorkomen van acuut myocardinfarct en hartfalen. Het gevreesde negatief inotroop effect en hypoglycemie-maskerend effect van een b-blokker werden niet bevestigd. Zowel atenolol als captopril bleken even sterk te beschermen tegen hartfalen. Er is geen bewijs voor een specifiek gunstig effect van een ace-inhibitor bij diabetespatiënten 2. Het gelijkwaardige effect van captopril en atenolol op de klinische eindpunten doet veronderstellen dat ofwel beide geneesmiddelen dezelfde gunstige effecten bezitten ofwel dat de bloeddrukdaling op zich en niet de aard van het geneesmiddel de belangrijkste factor is. In deze studie wordt evenmin bevestigd dat calciumantagonisten een verhoogd risico op acuut myocardinfarct meebrengen.

• Bijwerkingen

Koude extremiteiten, claudicatio intermittens of bronchospasmen waren redenen voor de iets lagere therapietrouw in de atenololgroep. In deze groep werden overigens niet meer perifere vasculaire letsels vastgesteld dan in de captoprilgroep. De gewichtstoename en de hogere HbA1c-waarden lagen de eerste vier jaren van de studie hoger in de atenololgroep, maar dit heeft geen effect gehad op de cardiovasculaire mortaliteit.

Aanbevelingen voor de praktijk

Bij de behandeling van hypertensie bij diabetes type 2 zijn een ace-inhibitor (captopril) en een b-blokker (atenolol) even effectief wat de bloeddrukcontrole en het voorkómen van micro- en macro-vasculaire complicaties betreft.

De redactie

1. UKPDS Group. Tight blood pressure control and macrovascular and microvascular complications in type 2 diabetes: UKPDS 38. BMJ 1998;317:703-13.
2. Sawicki PT. Do ace inhibitors offer specific effects in the hypertensive treatment of diabetes patients? Diabetologica 1998; 41: 598-602Coope J, Warrender TS. Randomised trial of treatment of hypertension in elderly patients in primary care. BMJ 1986;293:1145-51.