Tekst onder de verantwoordelijkheid van de Franstalige redactie

Het nut van bronchodilatatoren en corticosteroïden voor de behandeling van stabiele COPD kwam reeds aan bod in Minerva naar aanleiding van 2 meta-analyses gepubliceerd resp. in 2007 en 2009 (1-4).

Deze literatuuroverzichten toonden aan dat er geen verschil is op het vlak van preventie van exacerbaties tussen de verschillende inhalatietherapieën en de associaties ervan bij de behandeling van stabiele COPD met een ESW <60% (met uitzondering van een beter effect van de associaties bij patiënten met een ESW ≤40%).

Sedertdien is er een ander bèta-2-mimeticum ontwikkeld: indacaterol. Minerva publiceerde in 2011 een bespreking van dit geneesmiddel naar aanleiding van 3 RCT’s (5-8). We besloten toen dat indacaterol een beter effect heeft op sommige longfunctieparameters, maar dat er geen afdoende bewijs is dat indacaterol het aantal patiënten met een COPD-exacerbatie doet afnemen en dat het effect van indacaterol verschillend zou zijn van andere bronchodilatatoren.

In 2012 publiceerden Rodrigo et al. een meta-analyse van studies die indacaterol vergelijken met tiotropium of met een ander langwerkend bèta-2-mimeticum (LABA) (9). Na hun zoektocht in de literatuur en een evaluatie van de correcte vormen van bias, konden ze 2 studies includeren die indacaterol vergelijken met tiotropium en 3 studies die indacaterol vergelijken met een ander LABA. In de studie-armen met indacaterol zijn er 3 377 patiënten opgenomen en in de studie-armen met de andere LABA 2 543 patiënten. In de onderzoeken met als primaire uitkomstmaat de ESW 24 uur na de dosis, was er voor dit eindpunt geen significant verschil tussen indacaterol en tiotropium. Er was een statistisch significant verschil van 70 ml (p<0,0001) tussen indacaterol en andere LABA. De klinische relevantie van dit resultaat is twijfelachtig omdat het verschil kleiner is dan wat men als klinische relevant aanziet (namelijk 100 ml).

De auteurs vermelden verder secundaire uitkomstmaten in het voordeel van indacaterol (gebruik van noodmedicatie, dyspnoescore, score op de St George’s Respiratory Questionnaire). Op het vlak van exacerbaties is er echter geen significant verschil tussen indacaterol en tiotropium of enig ander LABA. Inhalatie van indacaterol veroorzaakt vaker een hoest die enkele seconden duurt, maar die niet gepaard gaat met bronchospasme en evenmin aanleiding geeft tot een stopzetting van de behandeling.

In hun abstract nemen de auteurs alleen de gunstige resultaten op en hun besluit lijkt nogal bevooroordeeld.

Besluit

De resultaten van dit literatuuroverzicht tonen geen statistisch significante en klinisch relevante meerwaarde aan van indacaterol ten opzichte van tiotropium en andere LABA voor de primaire uitkomstmaat in de studies. De conclusies van de auteurs zijn geen correcte weergave van de studieresultaten.

Referenties

1. Chevalier P. De rol van inhalatiemedicatie bij de behandeling van stabiele COPD. Minerva 2008;7(2):18-9.
2. Wilt TJ, Niewoehner D, MacDonald R, Kane RL. Management of stable chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review for a clinical practice guideline. Ann Intern Med 2007;147:639-53.
3. Chevalier P. COPD: welke inhalatietherapie? Minerva 2009;8(7):103.
4. Puhan MA, Bachmann LM, Kleijnen J, et al. Inhaled drugs to reduce exacerbations in patients with chronic obstructive pulmonary disease: a network meta-analysis. BMC Medicine 2009;7:2.
5. Chevalier P. Indacaterol, een nieuw langwerkend bèta-2-mimeticum voor de behandeling van COPD? Minerva 2011;10(1):10-1.
6. Dahl R, Chung KF, Buhl R, et al; INVOLVE (INdacaterol: Value in COPD: Longer Term Validation of Efficacy and Safety) Study Investigators. Efficacy of a new once-daily long-acting inhaled beta2-agonist indacaterol versus twice-daily formoterol in COPD. Thorax 2010;65:473-9.
7. Donohue JF, Fogarty C, Lötvall J, et al; INHANCE Study Investigators. Once-daily bronchodilatators for chronic obstructive pulmonary disease: indacaterol versus tiotropium. Am J Respir Crit Care Med 2010;182:155-62.
8. Feldman G, Siler T, Prasad N, et al; INLIGHT 1 study group. Efficacy and safety of indacaterol 150 mcg once-daily in COPD: a double-blind, randomised, 12-week study. BMC Pulm Med 2010;10:11.
9. Rodrigo GJ, Neffen H. Comparison of indacaterol with tiotropium or twice-daily long-acting beta-agonists for stable COPD : a systematic review. Chest 2012;142:1104-10.