Rookstop is een populair thema in Minerva. We evalueerden de effecten van gedragsinterventies, van beloningen en van medicamenteuze interventies al dan niet in combinatie met een niet-medicamenteuze aanpak (1-20).

Uit een systematische review van de Cochrane Collaboration (2013) bleek dat er na 6 maanden geen verschil was in abstinentiegraad tussen geleidelijke vermindering en abrupte rookstop (21,22).

Bij niet-stopklare rokers resulteerde telefonische aansporing samen met gratis nicotinesubstitutie niet in duurzame rookstop in vergelijking met een controlegroep die alleen telefonische begeleiding kreeg (23,24).

De e-sigaret is al een tijdje op de markt als hulpmiddel om te stoppen met roken. De e-sigaret bevat over het algemeen propyleenglycol en glycerol, met of zonder nicotine of smaakstoffen, die verdampt en ingeademd worden.

McRobbie et al. zetten voor de Cochrane Collaboration de werkzaamheid en de veiligheid van de e-sigaret op een rijtje (25). De zoektocht in de literatuur liep tot juli 2014. Ze vonden slechts 2 RCT’s die de werkzaamheid evalueerden van nicotine-e-sigaretten en 11 cohortstudies die de veiligheid onderzochten.

De belangrijkste resultaten zijn vermeld in onderstaande tabel.

Besluit

De nicotine-e-sigaret lijkt effectiever dan de placebo-e-sigaret om te stoppen met roken op lange termijn, maar de kwaliteit van deze evidentie is laag volgens de GRADE-standaard (onder meer door het kleine aantal studies). Het effect van de nicotine-e-sigaret verschilde niet van het effect van de nicotinesubstitutiepleister, maar dat resultaat staat niet vast (slechts 1 studie, zeer breed betrouwbaarheidsinterval).

Voor de afbouw van roken lijkt de nicotine-e-sigaret effectiever dan de placebo-e-sigaret (lage kwaliteit van de evidentie) of de nicotinesubstitutiepleister (zeer lage kwaliteit van de evidentie).

In de studies van de hier besproken review zijn er geen ernstige ongewenste effecten gerapporteerd.

De resultaten van lopend onderzoek zullen misschien meer zekerheid  brengen.

Referenties 

1. Boudrez H. Effect van telefonische counseling op rookstop? Minerva 2009;8(10);148-9.
2. Ellerbeck EF, Mahnken JD, Cupertino AP, et al. Effect of varying levels of disease management on smoking cessation: a randomized trial. Ann Intern Med 2009;150:437-46.
3. Rookstop bij COPD-patiënten: effect van gedragsinterventies. Minerva online 15/11/2014.
4. Thomsen T, Villebro N, Moller AM. Interventions for preoperative smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2014, Issue 3.
5. Henrard G. Preventie van tabaksverslaving bij kinderen en adolescenten: belonen loont? Minerva 2013;12(3):36-8.
6. Johnston V, Liberato S, Thomas D. Incentives for preventing smoking in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev 2012, Issue 10.
7. De Sutter A. Rookstop met bupropion en nortriptyline bij COPD. Minerva 2007;6(3):49-5.
8. Wagena EJ, Knipschild PG, Huibers MJ, et al. Efficacy of bupropion and nortriptyline for smoking cessation among people at risk for or with chronic obstructive pulmonary disease. Arch Intern Med 2005;165:2286-92.
9. De Sutter A. Varenicline en cytisine bij rookstop. Minerva 2007;6(7):110-1.
10. Cahill K, Stead LF, Lancaster T. Nicotine receptor partial agonists for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2007, Issue 1.
11. Chevalier P, Laekeman G. Combinatietherapie beter dan monotherapie bij rookstop? Minerva online 24/11/2010.
12. Smith SS, McCarthy DE, Japuntich SJ, et al. Comparative effectiveness of 5 smoking cessation pharmacotherapies in primary care clinics. Arch Intern Med 2009;169:2148-55.
13. Chevalier P. Rookstop bij adolescenten: wat is het nut van geneesmiddelen? Minerva online 28/08/2011.
14. Kim Y, Myung SK, Jeon YJ, et al. Effectiveness of pharmacologic therapy for smoking cessation in adolescent smokers: meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Health-Syst Pharm 2011;68:219-26.
15. De Cort P. Cytisine voor rookstop? Minerva online 28/04/2012.
16. West R, Zatonski W, Cedzynska M, et al. Placebo-controlled trial of cytisine for smoking cessation. N Engl J Med 2011;365:1193-200.
17. Nicotinepleisters voor rookstop tijdens de zwangerschap? Minerva online 28/03/2013.
18. Coleman T, Cooper S, Thornton JG, et al; Smoking, Nicotine, and Pregnancy (SNAP) Trial Team. A randomized trial of nicotine-replacement therapy patches in pregnancy. N Engl J Med 2012;366:808-18.
19. Boudrez H. Varenicline combineren met nicotinesubstitutie? Minerva online 15/03/2015.
20. Koegelenberg CFN, Noor F, Bateman ED, et al. Efficacy of varenicline combined with nicotine replacement therapy vs varenicline alone for smoking cessation. JAMA 2014;312:155-61
21. Boudrez H. Rookreductie versus abrupte rookstop. Minerva 2013;12(6):71-2.
22. Lindson-Hawley N, Aveyard P, Hughes JR. Reduction versus abrupt cessation in smokers who want to quit. Cochrane Database Syst Rev 2012, Issue 11.
23. De Cort P. Welke rookstopmethode is nuttig bij niet stopklare rokers? Minerva 2012;11(5):56-7.
24. Carpenter MJ, Hughes JR, Gray KM, et al. Nicotine therapy sampling to induce quit attempts among smokers unmotivated to quit: a randomized clinical trial. Arch Intern Med 2011;171:1901-7.
25. McRobbie H, Bullen C, Hartmann-Boyce J, Hajek P. Electronic cigarettes for smoking cessation and reduction. CochraneDatabase  Syst Rev 2014, Issue 12.