Indacaterol is een bèta-2-mimeticum met een lange werkingsduur en een eenmalige dagdosis. Sinds de introductie van indacaterol gaf Minerva commentaar op de verschillende RCT’s die dit geneesmiddel vergeleken met placebo en met formoterol en salmeterol (langwerkende bèta-2-mimetica met tweedagelijkse toediening) voor de behandeling van COPD (1-4).

Geake et al. publiceerden in 2015 een systematische review met meta-analyse voor de Cochrane Collaboration waarin ze het effect van indacaterol (doses van 75, 150, 300 en 600 µg) vergeleken met placebo en met formoterol en salmeterol (5). De auteurs legden vooraf 3 primaire uitkomstmaten vast: ESW op het einde van het dosisinterval, gemiddeld verschil in kwaliteit van leven (St George’s Respiratory Questionnaire, SGRQ) en aantal patiënten met een klinisch relevante verbetering in kwaliteit van leven (vermindering op de SGRQ met 4 punten). Als secundaire uitkomstmaten kozen ze 6 eindpunten o.a. dyspnoe, mortaliteit en ernstige ongewenste effecten. Twee auteurs onderzochten onafhankelijk van elkaar de risico’s van bias in de studies: toewijzingsmethode, geheimhouding van de toewijzing, dubbele blindering, onvolledige gegevens en selectieve rapportering van de uitkomstmaten. Volgens de auteurs was de methodologische kwaliteit van de studies zeer goed en het risico van bias gering. Ze onderzochten op een correcte manier de heterogeniteit tussen de studies (I2 >50%). De auteurs maken geen melding van funnel plots om eventuele publicatiebias op te sporen. Dertien RCT’s voldeden aan de inclusiecriteria; 12 hiervan waren gefinancierd door de producent van indacaterol. De duur van de studies varieerde van 12 tot 15 weken. Indacaterol in eender welke dosis verbeterde statistisch significant en klinisch relevant de ESW op het einde van het dosisinterval (>100 ml) in vergelijking met placebo (gemiddeld verschil van 149 ml en 95% BI van 137 ml tot 161 ml). Het gemiddelde verschil voor kwaliteit van leven was niet klinisch relevant (geen 4 punten) (6). Toch waren er meer patiënten in de indacaterolgroep die de drempel van klinische relevantie bereikten (OR 1,63 met 95% BI van 1,46 tot 1,84). Vanaf de dosis van 75 µg indacaterol was er ten opzichte van placebo een plateau-effect vastgesteld in de grootte van de verschillen. Bij de vergelijking van indacaterol met andere langwerkende bèta-2-mimetica (tweemaal per dag toegediend) (4 RCT’s) was er voor geen enkel eindpunt een klinisch relevant verschil vastgesteld. In deze RCT’s gebruikte men niet de 75 µg dosis van indacaterol, maar doses van 150, 300 en 600 µg.

Besluit

Deze systematische review is methodologisch goed opgezet en includeert 13 studies waarvan er 12 gefinancierd werden door de producent van indacaterol, maar volgens de auteurs is het risico van bias gering. Bij patiënten met COPD is de verbetering in ESW en in kwaliteit van leven met indacaterol statistisch significant en klinisch relevant beter dan met placebo. Indacaterol heeft echter geen meerwaarde ten opzichte van andere langwerkende bèta-2-mimetica.

Referenties 

1. Chevalier P. Indacaterol, een nieuw langwerkend bèta-2-mimeticum voor de behandeling van COPD? Minerva 2011;10(1):10-1.
2. Dahl R, Chung KF, Buhl R, et al; INVOLVE (INdacaterol: Value in COPD: Longer Term Validation of Efficacy and Safety) Study Investigators. Efficacy of a new once-daily long-acting inhaled beta2-agonist indacaterol versus twice-daily formoterol in COPD. Thorax 2010;65:473-9.
3. Donohue JF, Fogarty C, Lötvall J, et al; INHANCE Study Investigators. Once-daily bronchodilatators for chronic obstructive pulmonary disease: indacaterol versus tiotropium. Am J Respir Crit Care Med 2010;182:155-62.
4. Feldman G, Siler T, Prasad N, et al; INLIGHT 1 study group. Efficacy and safety of indacaterol 150 mcg once-daily in COPD: a double-blind, randomised, 12-week study. BMC Pulm Med 2010;10:11.
5. Geake JB, Dabscheck EJ, Wood-Baker R, Cates CJ. Indacaterol, a once-daily beta2-agonist, versus twice-daily beta2-agonists or placebo for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev 2015, Issue 1.
6. Chevalier P. Het minimaal klinisch relevante verschil. Minerva 2015;14(3):37.
    

Productnamen

• indacaterol: Onbrez Breezhaler®
• salmeterol: Serevent®
• formoterol: Foradil®, Oxis®, Novolizer Formoterol®, Formagal®, Formoair®