Tekst onder de verantwoordelijkheid van de Franstalige redactie

Minerva behandelde al herhaaldelijk de vraag of vitaminen en/of antioxidantia nuttig zijn voor cardiovasculaire preventie.

Cook et al. vonden in hun RCT dat bèta-caroteen, vitamine C of vitamine E, alleen of in verschillende combinaties, geen preventief effect hadden op het cardiovasculaire vlak bij vrouwen met een voorgeschiedenis van cardiovasculaire ziekte of met een verhoogd cardiovasculair risico (minstens 3 cardiovasculaire risicofactoren) (1,2).

In een meta-analyse op individuele patiëntgegevens toonden Clarke et al. aan dat toediening van hoge doses foliumzuur (gedurende 5 jaar; over het algemeen in combinatie met vitamine B6 en B12) geen nut heeft bij patiënten met een (sterk) toegenomen cardiovasculair risico, zelfs indien er sprake is van een verhoogde homocysteïne-waarde die daalt door de behandeling (3,4).

De JAMA publiceerde in 2012 een grote RCT over de werkzaamheid op lange termijn van multivitaminesupplementen voor de preventie van cardiovasculaire gebeurtenissen bij mannen (5). De auteurs evalueerden in deze dubbelblinde, placebogecontroleerde studie met multifactorieel opzet de risico’s en de voordelen van multivitaminen, vitamine E (400 I.E. per dag), vitamine C (50 mg per dag) en bèta-caroteen (50 mg per dag). Deze publicatie geeft de resultaten weer van de multivitaminengroep versus de placebogroep. Dit is de tweede fase van de ‘Physicians’ Health Study II’-studie. De auteurs konden in deze fase 14 641 Amerikaanse artsen includeren: 7 317 in de multivitaminengroep en 7 324 in de placebogroep. Bij aanvang had 5% van de artsen een cardiovasculaire aandoening in de voorgeschiedenis (incl. infarct of CVA). De mediane opvolging duurde 11,2 jaar (IQR 10,7 tot 13,3 jaar). De auteurs stelden geen verschil vast in majeure cardiovasculaire gebeurtenissen tussen beide groepen: 11,0 in de multivitaminengroep versus 10,8 in de placebogroep per 1 000 patiëntjaren (HR 1,01; 95% van 0,91 tot 1,10; p=0,91). Het effect van een dagelijks multivitaminenpreparaat verschilde niet tussen mannen met of zonder cardiovasculaire aandoening in de voorgeschiedenis. De behandeling had geen effect op het optreden van myocardinfarct, CVA en cardiovasculaire mortaliteit en geen significant effect op globale mortaliteit.

De Cochrane Collaboration publiceerde in 2012 een systematische review over antioxidantia (6). Deze auteurs gingen na of antioxidantia (bèta-caroteen, vitamine A, vitamine C, vitamine E en selenium) een preventief effect hadden op mortaliteit zowel bij deelnemers in goede gezondheid als bij patiënten met verschillende aandoeningen. Ze konden niet aantonen dat antioxidantia een effect hebben zowel in de primaire en in de secundaire preventie. En net zoals hoge doses vitamine A lijken bèta-caroteen en vitamine E daarentegen het risico van sterfte te verhogen.

Besluit

De resultaten van deze studie bij Amerikaanse artsen ouder dan 50 jaar tonen aan dat multivitaminen geen enkel nut hebben als cardiovasculaire preventie en bevestigen hiermee de resultaten van de meeste studies over het cardiovasculaire preventieve effect van vitaminesupplementen en/of antioxidantia.

Referenties

1. Cook NR, Albert CM, Gaziano JM, et al. A randomized factorial trial of vitamins C and E and beta carotene in the secondary prevention of cardiovascular events in women: results from the Women's Antioxidant Cardiovascular Study. Arch Intern Med 2007;167:1610-8. (Women’s Antioxidant Cardiovascular Study - WACS)
2. Laekeman G. Wel of geen vitaminen ter bescherming van hart- en bloedvaten bij vrouwen? Minerva 2008;7(2):28-9.
3. Clarke R, Halsey J, Lewington S, et al; B-Vitamin Treatment Trialists Collaboration. Effects of lowering homocysteine levels with B vitamins on cardiovascular disease, cancer, and cause-specific mortality: meta-analysis of 8 randomized trials involving 37 485 individuals. Arch Intern Med 2010;170:1622-31.
4. Chevalier P. Cardiovasculaire preventie: geen foliumzuursupplementen. Minerva online 28/04/2011.
5. Sesso HD, Christen WG, Bubes V, et al. Multivitamins in the prevention of cardiovascular disease in men: the Physicians’ Health Study II randomized controlled trial. JAMA 2012;308:1751-60.
6. Bjelakovic G, Nikolova D, Gluud LL, et al. Antioxidant supplements for prevention of mortality in healthy participants and patients with various diseases. Cochrane Database Syst Rev 2012, Issue 3.