Op basis van een eerder literatuuroverzicht over de beste medicamenteuze eerstelijns-behandeling bij patiënten met ongecompliceerde hypertensie, besloot Minerva dat  thiaziden en bèta-blokkers als eerste keuze aangeduid kunnen worden (1). De eerste keuze van thiaziden werd bevestigd door de netwerkmeta-analyse van Psaty et al. (2), waarbij de ALLHAT-studie (3) het meeste woog op de uiteindelijke resulaten. Bèta-blokkers als eerste keuze voor 60-plussers werd door andere studies in vraag gesteld (4). Recent verscheen er een nieuwe meta-analyse (5) van uitstekende kwaliteit met strikte inclusiecriteria: alleen placebo of ‘niet-behandelde’ controlegroep, behandelingsduur minstens één jaar, correcte vermelding van harde eindpunten, duidelijke omschrijving van de onderzoekspopulatie en intention-to-treat analyse . Door de strenge inclusiecriteria vielen enkele befaamde studies zoals de ALLHAT-studie uit de boot. Na analyse van de gegevens van 58 040 patiënten uit 24 studies (gemiddelde leeftijd 62 jaar) bleek dat laaggedoseerde thiaziden (bv. <50 mg chloortalidon per dag of <5 mg indapamide per dag) zowel de mortaliteit als het aantal cardiovasculaire gebeurtenissen, CVA’s en coronaire hartziekten significant reduceerden (zie tabel). De beste resultaten werden bekomen in het geval van primaire preventie bij matige tot ernstige hypertensie(>=160/100 mmHg, 170 mmHg gemiddeld) met een NNT van 20 voor 5 jaar behandeling. Dat komt overeen met de resultatenvan een eerdere review (6) en van een meta-analyse (7). Ondanks een sterkere bloeddrukreductie waren de klinische uitkomsten van de ACE-inhibitoren vergelijkbaar met deze van de laaggedoseerde thiaziden. Voor bèta-blokkers en calciumantagonisten konden de  auteurs geen significante daling van mortaliteit en coronaire hartziekten aantonen (zie tabel)

Besluit

Het ‘oude’ verhaal dat de huisarts zijn patiënt met hypertensie geen laaggedoseerde thiaziden mag ontzeggen, blijft dus een evidentie van het hoogste niveau en is dus nog steeds bijzonder ‘modern’. Dit is trouwens ook de teneur van de herziene Belgische ‘Aanbeveling hypertensie’ (8).

Referenties

1. De Cort P. Het effect van antihypertensiva: een overzicht. Minerva 2001;30(7):324-7.
2. De Cort P. Diuretica blijven de eerste keuze bij ongecompliceerde hypertensie. Minerva 2004;3(2):29-32.
3. De Cort P. De Allhat-studie: diuretica eerste keus bij hypertensie. Minerva 2003;2(4):55-8.
4. De Cort P. Betablokkers bij hypertensiepatiënten jonger of ouder dan 60 jaar. Minerva 2007;6(3):36-8.
5. Wright JM, Musini VM. First-line drugs for hypertension. Cochrane Database Syst Rev 2009, issue 3.
6. De Cort P. Laaggedoseerde thiaziden: eerste keus bij systolische hypertensie. Minerva 2000;29(7):329-30.
7. De Cort P. Antihypertensiva: effect van lage dosissen en combinaties. Minerva 2005;4(4):55-7.
8. De Cort P, Christiaens T, Philips H, et al. Hypertensie (herziening). Huisarts Nu 2009;38:340-61.

Tabel. Reductie van mortaliteit, coronaire hartziekte, CVA en cardiovasculaire gebeurtenissen met alle thiaziden, laaggedoseerde thiaziden, ACE-inhibitoren, bèta-blokkers en calaciumantagonisten versus placebo of geen behandeling, uitgedrukt in RR met 95% betrouwbaarheidsinterval, bij patiënten met ongecompliceerde hypertensie.

NS = niet significant