Woordenlijst
Verklarende woordenlijst evidence-based practice. Verzameling van de belangrijkste epidemiologische en statistische termen in evidence-based practice. De woordenlijst wordt door de redactie van Minerva continu geüpdatet. De recentste online versie van dit handige boekje kan u hier als pdf downloaden (door te klikken op de cover).
Laatst gepubliceerd: augustus 2024
De Q-test is een Chi2-toets die toelaat om de heterogeniteit te evalueren in een meta-analyse.
QALY wordt gedefinieerd als één jaar in goede gezondheid. Als door een interventie de levensverwachting wordt verlengd met één jaar in goede gezondheid, dan is de uitkomst één QALY. Evenzo, als de interventie de levensduur niet verlengt, maar wel de kwaliteit van leven doet toenemen van bijvoorbeeld tweederde kwaliteit naar volledige kwaliteit gedurende drie jaar, dan is de uitkomst eveneens één QALY.
De waarde van levenskwaliteit is bepaald aan de hand van de voorkeur van personen of van de maatschappij voor gezondheidstoestanden. Dit is gemeten met behulp van vragenlijsten, waarop ieder persoonlijk aanduidt welke waarde men hecht aan een bepaalde gezondheidstoestand (bijvoorbeeld status na myocardinfarct, hemiplegie) ten opzichte van de volledige gezondheid. Op basis van de gegevens van een grote groep respondenten zijn tabellen opgesteld die worden gebruikt voor het berekenen van de QALY’s.
QUADAS (en de update QUADAS-2) is een vragenlijst voor de methodologische evaluatie van een diagnostisch artikel (Whiting P, Rutjes AW, Reitsma JB, et al. The development of QUADAS: a tool for the quality assessment of studies of diagnostic accuracy included in systematic reviews. BMC Medical Research Methodology 2003,3:25. Available at: http://www.biomedcentral.com/1471-2288/3/25)
Op basis van verschillende criteria evalueert men de methodologische kwaliteit van observationele studies.
De QOC-vragenlijst bestaat uit 13 items met een score voor de globale kwaliteit van de communicatie en 2 subscores voor algemene communicatievaardigheden en communicatie over de zorg bij het levenseinde. De score varieert van 0 (slechtst denkbare communicatie) tot 10 (best denkbare communicatie).
Deze schaal bevat 3 subschalen: persoonlijke factoren (netheid, medelevende aanraking, waardigheid, hollistische benadering van de resident, aanwezigheid van hulp waarmee de resident zich comfortabel voelt), voorbereidende taken (richtlijnen, begrafenisregeling), afsluiten van de levensfase (humor, voorbereiding op de dood, vredige verschijning). De 11 items worden gescoord op een Likert schaal van 1 tot 5.
Schaal die de kwaliteit van leven van mensen met de ziekte van Alzheimer meet. De vragenlijst wordt ingevuld door de patiënt zelf of door een naaste.
Quality of Well-being Scale is een algemene vragenlijst over de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven die de algemene toestand en het welbevinden meet van de voorgaande drie dagen. Ze bestaat uit 71 items gespreid over 4 domeinen (fysieke activiteit, sociale activiteit, mobiliteit en symptoomgerelateerde problemen). De totale score varieert van 0 tot 1,0, waarbij 1,0 staat voor optimaal functioneren en 0 voor dood.
Interventionele studie die tot doel heeft een oorzakelijk verband tussen twee factoren vast te stellen zonder gebruik te maken van randomisatie.
Statistische analyse waarbij een lange periode voor en na een interventiepunt wordt vergeleken om de effecten van de interventie te beoordelen.
Toewijzing door middel van randomisatie betekent dat iedere aan het onderzoek deelnemende persoon evenveel kans heeft om in één van de onderzoeksgroepen terecht te komen. De verdeling in groepen gebeurt meestal aan de hand van ‘random numbers’. Men spreekt van quasirandomisatie wanneer deelnemers aan een onderzoek niet met behulp van ‘random numbers’, maar op een andere wijze over de verschillende onderzoeksgroepen worden verdeeld. Dit kan bijvoorbeeld alternerend gebeuren, dit wil zeggen ‘om en om’ op volgorde van binnenkomst of dossieropmaak of op geboortejaar. Deze methode is een goede benadering van randomisatie, maar heeft methodologische bezwaren. Het is in dit geval bijvoorbeeld gemakkelijker te achterhalen aan welke groep een patiënt is toegewezen.
Indeling om de ernst van whiplash-gerelateerde klachten weer te geven. Men onderscheidt: nekpijn en geassocieerde symptomen zonder fysieke tekenen (graad I), nekpijn en geassocieerde symptomen met fysieke maar zonder neurologische tekenen (graad II), nekpijn en geassocieerde symptomen met bewezen neurologische tekenen zoals zwakte en verminderde reflexen (graad III), nekpijn en geassocieerde symptomen met fractuur of dislocatie (graad IV).
De PRISMA-richtlijnen zijn in de plaats gekomen van het QUOROM-statement vanaf 2009. Het doel van het QUOROM-statement was het standaardiseren van de wijze van rapporteren van meta-analyses. Hiertoe is een lijst ontwikkeld die vooral richtlijnen geeft voor het beschrijven van het abstract, de toegepaste methode, de resultaten en de discussie. Wanneer al deze onderdelen op een juiste en volledige wijze zijn beschreven, kan de lezer op een gefundeerde wijze oordelen over de interne en externe validiteit van de meta-analyse in kwestie. Het MOOSE-statement geeft richtlijnen voor het rapporteren van meta-analyses van observationele studies. De QUOROM-checklist is te raadplegen via de website van CONSORT. URL: www.consort-statement.org/